Meðan Íslandingar undirbúa sig fyrir forsetakosningar, er áhugavert að líta til Bandaríkjanna og skoða nokkra óvenjulega þætti úr erfðaskrám hjá fyrrum leiðtogum þar. Erfðaskrár hafa oft verið notaðar til að koma á framfæri síðustu vilja og óskum þeirra sem láta eftir sig arf, og stundum koma þar fram óvæntar og fróðlegar upplýsingar.
George Washington
George Washington var ekki aðeins fyrsti forseti Bandaríkjanna heldur einnig maður sem hugsaði fram í tímann þegar kom að málefnum þrælahalds. Í sinni erfðaskrá kvað hann á um að þrælar hans skyldu leystir úr ánauð eftir dauða eiginkonu sinnar. Þetta var óvenjuleg ákvörðun á þeim tíma og endurspeglar tilraun hans til að hafa jákvæð áhrif á framtíðina, jafnvel eftir sinn dag.
Í erfðaskránni færði hann einnig uppáhalds frænda sínum hárlokk sem persónulegt minjagrip. Þetta getur virkað undarlegt í dag, en á þeim tíma var algengt að gefa hárlokka sem tákn um væntumþykju og minningu.
Benjamin Franklin
Benjamin Franklin, sem var einn af stofnfeðrum Bandaríkjanna en ekki forseti, lét frá sér fara mjög sérstakan arf í erfðaskrá sinni. Hann ákvað að skilja eftir 1,000 pund til borganna Boston og Philadelphia. Hins vegar var ákvæðið í erfðaskránni þannig að þessir peningar áttu að vera bundnir í fjárfestingu í 200 ár. Eftir þann tíma var fjármunum ætlað að styðja við námsstyrki og önnur samfélagsverkefni.
Þegar 200 ára tímabilinu lauk höfðu upphaflegu fjárframlög Benjamin Franklin vaxið verulega í gegnum fjárfestingar. Upphaflega voru framlögin um 1,000 pund hvort fyrir Boston og Philadelphia árið 1790. Árið 1990, þegar skilmálarnir leyfðu notkun fjármunanna, höfðu þeir hækkað til muna.
Fyrir Boston óx sjóðurinn í yfir 5 milljónir dollara. Borgin notaði þessa fjármuni til að stofna Benjamin Franklin tæknistofnunina, ásamt öðrum fræðsluframtökum.
Sjóður Philadelphia jókst einnig verulega, alls upp í um það bil 2 milljónir dollara árið 1990. Borgin notaði þessa fjármuni aðallega í styrki fyrir nemendur til að sækja iðnskóla.
Franklin D. Roosevelt
Franklin D. Roosevelt, 32. forseti Bandaríkjanna, lagði upp með að varðveita sína arfleifð gegnum erfðaskrá sína. Meðal mikilvægasta ákvæðis í erfðaskrá hans var stofnun Franklin D. Roosevelt forsetasafnsins á fjölskyldueign hans í Hyde Park, New York. Þetta var fyrsta forsetasafnið í Bandaríkjunum og setti fordæmi fyrir framtíðarforseta. Safnið var hugsað sem leið til að gera persónuleg gögn og sögulegt efni aðgengilegt almenningi og rannsakendum, sem endurspeglar skuldbindingu hans til gagnsæis og fræðslu.
Þessar sögur frá Bandaríkjunum eru hugsaðar fyrst og fremst til gamans fyrir okkur á tímum kosninga. Þær minna okkur á að þó við séum að velja einstakling til að gegna embætti forseta í afmarkaðan tíma, getur áhrif þeirra og ákvarðanir haft langvarandi áhrif á framtíðina. Eins og við kjósum nýjan forseta Íslands, skulum við íhuga hvernig vilji og ákvarðanir þeirra gætu mótað þjóðina fyrir komandi kynslóðir.
Comments